Grensoverschrijdend gedrag. Met het nieuws over MatthijsGate bij DWDD, de eis van Elon Musk dat Twitter-medewerkers maar nachtwerk moeten accepteren en het gedrag van een Leidse hoogleraar vorige maand en de kort oplaaiende discussie over het academisch klimaat kwam er even heel veel samen. Ik merk dat ik niet langer kan volhouden dat ik niet ben afgestudeerd in Delft omdat ik “niet assertief’ genoeg was. Ik snap hoe ik dat dacht, maar het is victim blaming.
Halverwege de jaren ’90 werd het tijd om af te studeren. Ik studeerde technische informatica in Delft, twijfelde tussen twee richtingen, en toen ik uiteindelijk een richting gekozen had (AI) kon ik daar weer kiezen tussen twee richtingen. Ik koos de verkeerde, en kreeg een afstudeerbegeleider waar het niet bepaald mee klikte.
Nu moet ik zeggen dat ik me in Delft nooit op mijn gemak gevoeld heb. Dat begon al in de introductieweek OWEE, met vooral de rondgang langs de studentenverenigingen. Ik voelde vooral afkeer bij DSC en Virgiel, maar ook andere verenigingen trokken niet bepaald. “Potten kijken” bij de DWH leek me wel wat maar ik dacht toen nog dat ik niet bij de doelgroep hoorde. In de daarop volgende jaren liep ik vooral stuk op haantjesgedrag en testosteronbommetjes.
Met hulp van een studievriend kwam ik er de eerste drie jaar aardig doorheen. Helaas had hij haast, want doordat hij van het HBO kwam had hij eigenljk maar 3 jaar om af te studeren. Dat was wat kort, maar na 3 jaar begin hij wel aan zijn afstudeeropdracht. Zijn tempo had ik sowieso niet bij kunnen houden, maar na de start van zijn afstudeerstage kwam ik hortend en stotend bijna tot stilstand. Pas tegen het eind van mijn vijfde jaar was ik toe aan een afstudeeropdracht.
Goed, ik koos dus voor de verkeerde opdracht. Tenminste, de opdracht was niet zo verkeerd, op het raakvlak van AI, meet- en regeltechniek en luchtvaart. Het was de afstudeerbegeleider, een universitair hoofddocent (UHD), die me de das omdeed.
Mijn opdracht begon met me inlezen in wat basale vliegtuigtechniek, en daar een presentatie over maken voor in het wekelijks overleg. Klinkt simpel, toch?
Het wekelijks overleg was een zitting van een uur, waarin iedere student een keer de voortgang moest laten zien. Maar: als je presentatie niet 200% perfect was, werd je tot de grond toe afgebrand door de UHD. Geslacht. “In het bedrijfsleven pikken ze dit ook niet van je”, was het dan. Een nogal verlegen medestudent, een jongen van Chinese ouders, vertrouwde me later toe dat hij eigenlijk bang voor de UHD was.
Natuurlijk was mijn eerste poging tot een presentatie niet perfect. Na twee sheets werd ik al onderbroken. Gebroken.
Het kan niet anders of ik heb het nog een keer met meer succes gedaan, want ik kreeg een vervolgopdracht. Om die opdracht uit te voeren had ik documentatie nodig die de UHD voor me zou regelen. Maar voor ik die in handen had was hij al vertrokken naar het buitenland, naar de universiteiten waar de vakgroep veel samen mee publiceerde. E-mail bleef grotendeels onbeantwoord. Pas na een maand of 3 dook hij weer op, stomverbaasd dat ik niet klaar was met de opdracht.
“En oh, voor ik het vergeet, die eindopdracht die je had, die hebben we vorige week zelf afgerond, dus dat hoeft niet meer.” Lekker dan. Dat had hij wel eerder mogen vertellen, hij had mijn mailadres, en spamfilters bestonden nog niet. Nu had ik nog maar 4 maanden over om een nieuw afstudeerproject af te ronden, waarbij hij letterlijk zei: “als je elke dag 15 uur er aan werkt moet dat je lukken”.
Ja, als ik een grotere mond had gehad had ik me er misschien doorheen kunnen slaan, me staande kunnen houden. En mijn worsteling met mijn identiteit hielp ook niet. Maar je studenten behandelen alsof ze een Amerikaanse televisieserie-mariniersopleiding volgen, alsof ze gehard moeten worden tegen het boze en genadeloze bedrijfsleven, ze in bijzijn van de groep vernederen, het dient geen enkel doel. Nu niet, toen niet. Iemand maandenlang laten bungelen en dan doodleuk zeggen dat het werk eigenlijk al gedaan is, en daarbij impliceren dat het komt omdat je niet bent opgeschoten terwijl dat door toedoen van de UHD zelf onmogelijk was, is net zo vernederend. Vervolgens gepikeerd zijn dat je het aanbod om in 4 maanden af te studeren met 15+ uur per dag werken afwijst, legt de schuld alweer bij de verkeerde persoon.
Het heeft lang geduurd voor ik dit inzicht kreeg. Wel TU Delft op je cv hebben maar daar geen academische titel voeren roept nu eenmaal een ongemakkelijke vraag op, die je toch op een of andere manier moet beantwoorden. En dan het antwoord als ‘leermoment’ opvoeren lijkt sterk.
Bovendien ging grensoverschrijdend gedrag vrijwel altijd over seksueel grensoverschrijdend gedrag. En dat was dit niet. Dit ging was uitermate toxisch gedrag. Met meerdere slachtoffers. Maar voor je gevoel toch minder erg.
Rest nog de vraag: moet de veroorzaker van deze ellende ruim 28 jaar na dato nog aan de schandpaal? Ik heb mijn twijfels. Ik heb bewust veel weggelaten over de vakgroep en de andere betrokken mensen. Ik heb die academische titel uiteindelijk niet nodig gehad, en ik heb inmiddels geen ander werk dan ik gehad zou hebben als ik wèl was afgestudeerd, al had het me de eerste 10 jaar wel een betere inkomenspostitie opgeleverd natuurlijk. De veroorzaker is bijna aan zijn pensioen toe, en waarschijnlijk, hopelijk, linmiddels wijzer geworden. Wat moet ik dan nog?